Laingantu | Saya Henry T. Conzo
Date | 24 April 2025
1Samuel 1-15 | Thu hmaihoi
1Samuel 1–15 Songai Pathian thu
Thu hmaihoi
1Samuel 1–15 songai thupui: Israel mi te amahte nuam bangbang in le amahte daih dandan in laileng tlang.
Israel mite heh uktu le konghoitu nailo in laileng laiah,[1] Pathian in Hanah ai sanghnak hmangin konghawitu Sameul rilsak i. Ikhalselai Israel mi te in amahte nuam bangbang in le amahte daih dandan in khuakhang in laileng tlang;
(1) Suangbawi Eli ai fapate heh suangbawi ihnak heh hmang sual tlang (အလွဲသုံးစား),
(2) Israel mite heh Filistin mite in neh fangin Thukhamkuang heh amahte nuam bangbang in thiar
(3) Pathian in rilsakhnak konghawitu Samuel um khalselai, Israel mite in Pathian ai tawlrel tuhlaihnak ianglo in amahte daih bangbang in kumpibawi ngentlang.
Samuel laibu pakhathnak songah Epharaim ram, Ramah khua ai umtu Elkannah (Levi hin)[2] le a innsang (a nupite pahnih; Hannah le Peninnah), te thu in ham thok i (1Samuel 1:1). Davis le Whitcomb in Samuel laibu pakhathnak a thokhnak heh, “Thukhantute san, Samson thawn tikcu bang dungai umawnghnak thute i” tiin, ruahhnak nai i. Ciatihin, a ruathnak tu Judah kumpibawi Solomon thih kum BC 931/30 kum in hliakhlaih thok vivo hnak i.[3] Ciatihin, Samuel laibu ukkhathnak heh Thukhantute san (Samson san) dungai thok awnghnak ilekhaw, Israel mite heh uktu nailo, konghawitu nailo, (မင်းမဲ့၊ အုပ်ချုပ်သူမဲ့ တိုင်း ပြည် songah မိမဆုံးမ ဖမဆုံးမ) bangin, amahte nuam bangbang in laileng tlang, khuankhang tlang in nungtlanghnak tikcu caan dung i.[4] Samuel laibu pakhathnak songai thute ngaihven ilesingkhaw, Israel mite heh, “uktu le konghawitu pha nailo in khuasa tlanghnak thute” tiin, ruat thil ve pah i.
Elkannah le a Innsang thu heh a nupuite, Hannah le Peninnah remdunlo thu in thok i (1Samuel 1:1-8). Hannah heh fa nai thillo manin Peninnah ai zohsuamhnak tuarde i (1Samuel 1:6). Ciamanin, Hanah heh a thinhar in Pathian hnenah fapa naithil tuhin sawngen de ai Pathian in Hannah sawngenhnak ngaisak in fapa Samuel pe i (1Samuel 1:19-20). Ciami tikcu dungah Eli tu suangbawi i (1Samuel 1:10). Suangbawi Eli fapate heh Pathian hmai ah sualtlang i, ciamanin, Pathian in Eli innsang heh cawh i (1Samuel 2:29-30). Ciahlaiah Israel mite heh Filistin mite in tawngai neh dekdo i (1Samuel 4:2). Ciamanin, isrel mite khai amahte ruah dandan in Thukhamkuang heh hmang ai hnuataber ah ciami Thukhamkuang heh Filistine mite in langsak i (1Samuel 4:11). Filistin mite hnenah Thukhamkuang umlai ah Pathian in Filistin mite vumah harhnak hlengruai i. Ciamanin, Filistine mite in Pathian Thukhamkuang heh Israel mite hnenah kuatsal leh i (1Samuel 6:1-3). Ciami san dungah, Israel mite thubuai um ilekhaw Samuel in thu khansak de i, ciatihin Samuel in Israel mite heh kilkhaw in konghawi i (1Samuel 7:15). Samuel a tar fangin israel mite in amahte konghawitu tuh uktu kumpibawi ngentlang i. Ciamanin Israel mite uktu tuh in Saul heh Pathian in ril ai Sameul heh thau pawh ruai i. Ciatihin, Saul heh israel kumpibawi hmasaber cang awng i. Ikhalselai, Saul in Pathian heh a thinlung song taktak in itlo, upatlo manin Pathian in Saul heh Israel kumpibawi in hnawl leh i.
1Samuel 1–15 songai thutlangpuite:
I) Samuel tehnak thu le Suangbawi Eli hnawlhnak thute (1–3).
- Elkannah le a innsang buaihnak (1:1-8).
- Samuel te hnak thu (1:9-2:11)
- Eli le a innsang hnong ai Samuel heh ril (2:12-3:21)
II) Thukhamkuang heh Filistin mi te in sut, ikhalselai Israel mi te hnenah kuat lehsal (4-6)
- Uktu nailo Israel mite le Suangbawi Eli le a fapa te thihhnak (4)
- Thukhamkuang heh Filistin mi te in sut, ikhalselai Israel mi te hnenah kuat lehsal (5-6)
III) Thinlung takin a bentu Israel mi te heh Pathian in kilkhawl (7)
IV) Israel kumpibawi Saul (8–15)
- Israel mi te in kumpibawi ngen manin Saul heh Kumpibawi cang ruai (8-12).
- Pathian in Saul heh Israel kumpibawi dinhmun in hnawlsal (13–15)
[1] “Israel mite heh uktu le konghawitu nailo in laileng” tihnak thu heh a hnia ai “Thu Hmaihoi” ah le “Thukhantute 17-21 songai Pathian thu nganhnak te songah a semkhim deuh in siar thil i.
[2] Leon Wood in, (1 Sansiarhnakte 6:33-35) sirhsan in, Elkanah heh Epharaim ram songah umtu Levi miphun i, tiin, ngan i. Leon Wood, A Survey of Israel’s History, (Zondervan, 1971), 230.
[3] John J. Davis and John C. Whitcomb, A Commentary on Joshua to 2 Kings: From Conquest To Exile, (Baker Publishing House, 1989), 176-77.
[4] Thukhantute 17-21 Songai thute nganhnak songah a semkhim deuh in siar bet thil i.