Thukhantute 1 | Pathian in bawm khalselai, Israel mite in Pathian thupe hlun siolo

Laingantu | Saya Henry T. Conzo
Date | 03 June 2025


Pathian in bawm khalselai, Israel mite in Pathian thupe hlun siolo (Thukhantute 1)

Thupui: Israel mite uktu le kilkhawltu nailo bangin nungtlang

Thutlangpui: Israel mite heh Bawipa bawmhnak in Canaan mite neh i. Ikhalselai Pathian thupehnak bangin Canaan mite hnawn siolo. Israel mite in Canaan mite tawngtuh fangin Pathian ron i (1:1). Pathian in Judah hinte heh hmaiah feh tuhin thu pe i (1:2). Ciatihin, Bawipa in Israel mite heh nehhnak pe i (1:1-26). Ikhalselai, Israel mite in Pathian thupe bangin Canaan mite heh hnawn siolo i (1:27-36).

1:1-26 Pathian in a thutiamhnak bangin Canaan mite hnawn i. Joshua thihhnua thutiam ram songai Canaan mite tawng fangin Pathian in Israel mite umpui i.Israel mite heh Canaan mite a tawngtuh fangin Pathian hnenah thu ron i. Pathian in Judah hinte heh hmainor in fehruai i (Thukhantute 1:1-2). Ciatihin, Israel mite in Canaan mite heh Bawipa bawmhnak, Bawipa lingpuihnak in neh i (1.2).Pathian in a thutiam bangin Canaan mite hnawnhnak i. Canaan mite heh mihrokhrawl manin Pathian amah rori in hnawntuh, tiin Abraham hnenah relawng i (Sempanhnak 15.16). Cen, Israel mite nelrawn a umtlang lai ah Pathian in Moses hnenah, “ning hmai ah kaimah fehtuh ing, Canaan mite heh kaimah in tawngtuh sio ing”, tiin thu khamawng i (Luatsuakhnak 23:20-33). Israel mite Canaan ram a lut thok fangin khai Pathian in Joshua hnenah, hatngai le ralpha ngai in umtu, Moses hnenah i umawng bangin, tun khai nangmah hnenah umtuh ing, tiin thu kham lehthio i (Joshua 1.6-9). Cen, Pathian in Joshua hnenah ram zemtuh kongcung thu a rel fangin, ciami lang lailohnak khuate heh Pathian amah in pervo langin, nehtuh ai lang tuhlaihnak thu heh Joshua hnenah relawng i (Joshua 13:6). Pathian in Joshua hnenah thu a khamawng bangin, Joshua thihhnua, Israel mite in Canaan mite a tawng fangin Israel mite hnenah Pathian in umpui ai Israel mite in Canaan mite heh neh i (1.1-26). Pathian in a thukham hnak heh khim ruai fekfek de i. Ciabangin a minungte khai thukham bawnhnak khim ruai tuhin thu zirh i. Mosi hnenah, “ning hlun tumlo mi thukham i hmingin bawnmah ih” tiin, rel i (Suangbawi Laibu 19:12).

Pathian in Canaan mite hnawn tuhin thu a pehnak sullam heh phunthum in hlir thil i.

(i) Pathian lingtlanglo manin hnawn: Canaan mite heh Pathian linglo in sual manin, mi hrokhrawl manin cawhhnak tuar tuhin Pathian in lairelciahnak i (Sempanhnak 15.16). Pathian tumtekhnak fimvar deuh in sik ilesingkhaw, Amor mite mihrokhrawl cangtuh ai, ciaheh Pathian in cawhhnak ah a ram heh langsal in a rilhnak Israel mite coruai tuh, ti heh a remruat cia bangin um i.[1] Pathian lingfiangtlang tuhhnak tumtekhnak ber i.

(ii) Pawlkom siatsuah tuh daihlo manin: Canaan mite hnawntuh sio in thupehnak hlir dan pahnihhnak tu, Pathian in a rilhnak Israel pawlkom siatsuah tuh daihlo manin i. Mosi hnenah Canaan mite thawn komdun tuhlo in thu peawng zo i. Zaiman- tifangin a komhnak Canaan mite manin Israel mite siatsuahtu ah cangtuh manin (Luatsuakhnak 34.12), le Canaan mite nuncan ziaza cung ngahpang tuh daihlo manin i (Luatsuakhnak 34.15; Danpesalhnak 7:4). Israel mite heh Canaan mi a zuahhnakte thawn komdun in hoidun tlang ai amahte biahnak heh Israel mite in khai bia ve i (Thukhantute 3.6). Israel mite Peor ah Amor mite thawn komdun tlang manin Israel community songah buaihnak a rohngai suakawng i. Minung thawng 24 tian thiawng i (Mipumsiarhnak 25.9). Judah mite Babylon saltanghnak in a luat tlang hnua ah miphun dangte thawn hoidun manin amahte community songah a roh-ngai in buaihnak suakawng i (Ezra 9-10). Pathian rilhnak (sanghnak thawm in rilhnak) minungte lungrual neu in umtlang in Pathian thangphat tlanghnak hmunah Pathian in hmuifu pe ai laivum minung hmai ah mithmaipha khai ngah tlang i (Nalangte 2:42-47). Pathian in Canaan mite hnawntuh in thu a pehnak ai ruahsanhnak tu, a rilhnak Israel mite heh hoisual in a miphun pawlkom songah buaihnak suak tuh daihlo manin hnawnruai hnak i, tiin khai ngaisung thil thai i.

(iii) A mah Pathian thawn pawlkomdun hnak siatsuah tuh daihlo manin i. A cungai kin nganzohnak, Canaan mite hnawn tuhin thupehnak sullam hlirdan (i) le hlirdan (ii) te kin sik fangin hnuataber ah khaikhawm thilhnak tu, “Israel mite in Pathian heh linghlen tuh, Pathian ian biatlang tuh, Pathian thawn pehzomdun hnak khongai naihlen tuhheh Pathian daihsakhnak i” tiin, ruat thil i. Pathian in miphun dangte thawn hoidun, komdun a sianglohnak khai heh amah Pathian thawn pehzom dunhnak siatsuah tuh sianglo manin i (Luatsuakhnak 34.15-16). Israel mite heh Pathian in kom sianglohnak miphunte thawn hoidun, komdun manin Pathian bialo in amahte komhnak nupangte ai pathian heh biatlang ve ai Pathian thinraw tiar de i (Thukhantute 3.6; Ezra 10.2; 1 Kumpibawite 11.3, 9-10). Ikhalselai, Pathian in kom sianglohnak miphunte thotho in Pathian heh kihzah in a thu sang ilekhaw Pathian in a miphun tluk ah ruatin zuah thotho i (Luatsuakhnak 12:38, 48; Jeremiah 12:14-17). Canaan nupangte, Rahab le Ruth heh Jesuh suahkehhnak cithlahtu hming khumhnak ah telve i (Matthai 1:5). Persia kumpibawi Cyrus heh Pathian in a Biainn salehsal tuhhnak ah hmang i (Isaiah 45.1).

Pathian in, ‘Canaan mi le miphun dangte hnawn tuh’ tiin, thu a pehnak tumtekhnak ber tu, a rilhnak a minung Israel mite heh ciami (miphun dang / Canaan mi) amah linglo tu miphun te thawn cokrawi in umtlang ai amah Pathian zangtak in, amah linglo tu miphun te pathian (pathian ngaingai ilo) biatuh sianglo manin a hnawnruai hnak i. Miphun dangte cim manin isawnlo ai Pathian amah lingfiang tlang tuh tumtekhnak sawn .

1:27-36 Israel mite in Canaan mite hnawt siolo: A cungah larruaizo bangin, Israel mite in Canaan mite heh Pathian bawmhnak ian in neh i. Ikhalselai, Pathian thupe phatak neuin hlunlo ai Canaan mite heh hnawn siolo. Ciamanin, Pathian heh Israel mite vumah ang nawnlo ihang (Thukhantute 2:2-3). Israel mite in Canaan mite hnawt siolohnak thu heh hlirdan phunhnih in hlir rel tlang nga sing.

(1) Ramkhing ah cangtuh daihlo manin: Pathian in Canaan mite heh vaikhat pah hnawnsio tuhlo ai nuam neuneu in hnawn lehtuh heh a ruat ciahnak i (Luatsuakhnak 23:29, 30). Ciatihin, Pathian in nuam neuneu in a hnawntumhnak thu sik ilesingkhaw, a tiamhnak ram (Canaan ram) heh ram khingah cangtuh daihlo manin i (Luatsuakhnak 23:29). Israel mite mipum pungzai vivo zawnzawn ah a ral te nehsak vivo tuh ai, cia ramte heh ramkhing ah cang man tuhlo (Luatsuakhnak 23.30) ti heh Pathian tumtekhnak i. Ikhalselai, Thukhantute 1:27-36 songai Canaan mite a hnawn siolohnak tu, Israel mite in Pathian thupe semkhim in hlunlo manin hnawnlohnak sawn tiin ngaisung thil i. Zaiman- tifangin Israel mite in Canaan mite a hnawnlohnak manin Pathian heh Israel mite vumah ang nawnlo i (2:1-5).

(2) Pathian thupe hlun semkhimlo manin hnawnlo: A pahnihhnak hlirdan tu, Israel mite in Canaan mite hnawt siolo heh “Pathian thupe hlun siolo manin i” tiin, lang thil i. Zaiman- tifangin, Ciatihai a hnawtlohnak manin Israel mite vumah Pathian anglo i (Thukhantute 2.3, 4-6).

Israel mite in Canaan mite a hnawt siolohnak heh Pathian in Israel mite cul nuam manin Canaan mite zuah tuhhnak thinlung nairuai i, tiin, ruat thil i (Thukhantute 2:23). Israel mite heh Joshua konghoihnak in Canaan mite tawngtlang awng ai, Canaan kumpibawite sawmthum le pakhat neh awng i (Joshua 12:24). Ikhalselai, Pathian in a tiamhnak ram a veksen in nehsio tihnak ilo i. Pathian in Joshua hnenah, “Na tar ngai ihang; ikhalselai neh tuhhnak ram tampui um lai i” tiin, ti i (Joshua 13:1). Ciatihin, a neh lailohnak khuate heh Pathian amah in hnawntuh sio in Joshua hnenah relawng i (Joshua 13:6). Thukhantute laibu ngantu in, Joshua konghoihnak Israel mite in Canaan mite nehsiolohnak heh, Pathian in Israel mite thinlung cul tuhhnak hrangah a zuah hrimhnak tiin, ngan i (Thukhantute 2:23; 3:1).

Ciamanin, Canaan mite hnawt siolohnak thu fimvar neu in zingzoi ilesingkhaw, hlirdan pakhathnak ai ruahhnak; Pathian in nuamneu in hnawn tum manin Israel mite in zuahhnak i sawnlo ai, hlirdan pahnihhnak heh dikcang deuh sawn, tiin ruat thil i. Pathian in Israel mite thinlung cul nuam manin Canaan mite heh Joshua kut songah pe siolo, tiin, a cungah relzo ising. Pathian in a rilhnak Israel mite heh amah thu hlunin umtuh heh a ruahsanhnak manin cul tum i. Ikhalselai,  Israel mite heh Pathian in rinsanlo in culhnak bangin Pathian thupehnak hlun semkhimlo manin hnawt siolohnak i. Ciamanin Israel mite vumah Pathian thinraw i. Amah Pathian ngaiharhnak manin hnawt siolohnak ilekhaw, Pathian thinraw tuhhnak thu umlo i. Zaimanin Pathian thinraw ini? tihnak ruat tuh fangin, Zaimanin hnawt ruai i? tihnak in ruat hamthok kul i. Pathian in Canaan mite hnawtsio tuhin thu a pehnak heh a tlangpui thuin sik ilesingkhaw, Israel mite heh Canaan mite thawn komdun fangin Pathian thawn pehzom dunhnak siatsuah tuh a daihlo manin i. Pathian in Mosi nunlai ah Israel mite heh, “Ning hiangai umtu miphun dangte thawn komdun mahih, hoidun mahih. Zaiman tifangin ciami ning komhnak, le ninghoihnakte in amahte biahnak ah ning hoisual tuhsio i” tiin, thupe awng i (Luatsuakhnak 34:12-16; Dan pesalhnak 7:3-4). Joshua thihhnua Israel mite heh Pathian thawn pehzom dunhnak heh thupui in ruat nawnlo i (Joshua 2:10, 17).


[1] Genesis 15:16 ah sik bet leh tu.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *