Laingantu: Henry T Conzo
Date: Saturday, 06 September 2025
Ṭitas laikuat thu hmaihoi
Ṭitas laikuat heh Paul in Crete tikulh ai umtu sangtu mite kilkhawl tuhin forh hnak thute i. Paul in Ṭitas laikuat tumtekhnak heh, Crete tikul ai umtu pawlpuite heh sanghnak dikcang nai ai, mi kihzahhnak nuncan ziaza nai kulhnak thu i. Ciatihin, nunaohnak thuthangpha manin luang suakhnak nunmawi in nung tlang tuh thute zirh dun tuhhnak laikuat i.
Cen, hemi laikuat songah thupui pathum lar ruai i: (1) Pawlpui konghoitu ril tuhdan thu, (2) Nunaohnak thu heh sangtu mite nuncan ziaza mawi nai ruaitu i, tihnak thupui in lar ruai i. (3) Pumpak thucah valhla hnak thute i.
Ṭitas thutlangpui:
- I. Ṭitas laikuat thu hmaihoi (1:1-4)
- II. Pawlpui upa ril tuhdan le pervo nai hnakte (1:5-16)
- A. Pawlpui upatu nuncan ziaza phami i tuh i (1:5-8)
- B. Sanghnak dikcang naimi i tuh (1:9-10)
- C. Thuzirh diklote kham ben tuh (1:11-16)
- III. Khrihfa nuncan ziaza zirhdun tuh hnakte (2:1-3:11)
- A. Innsang kilkhawl dundan tuh thute (2:1-10)
- 1). Innsang patarte (2:1-2)
- 2). Innsang nutarte (2:3-5)
- 3). Tlangvalte (2:6-8)
- 4). Salte (2:9-10)
- B. Nunaohnak thu heh sangtu mite nuncan ziaza mawi ruai i (2:11-15)
- C. Rauhla Thianghlim in somciangzote i sing (3:1-7)
- D. Khek dunruaihnak thu heh ralring tu (3:8-11)
- A. Innsang kilkhawl dundan tuh thute (2:1-10)
- IV. Pumpak thucah vaihla hnak (3:12-15)
Ṭitas laikuat hliakhlaih hnakte:
Ṭitas 1: Laikuat thu hmaihoi le Pawlpui upa ril tuhdan thu
Ṭitas heh Paul in Crete tikulh ai pawlpuite kilkhawl tuhin pervo pehnak i. Paul in a laikuat thu hmaihoi ah Ṭitas heh amah Paul thawn sanghnak pakhat nai kom zia lar ruai i (1:4). Crete tikulh ai Jesuh sangtu muhnak khuacangah Pawlpui kilkhawltu upa dah vivo tuhin forh i (1:5). Cen, Pawlpui upate ril fangin Pawlpui kilkhawl bentu le nuncan ziazapha a naitute ril thiam tuhin thu cah i.
Ṭitas 1 tlangpui:
- I. Thu hmaihoi (1:1-4)
- II. Pawlpui upa ril tuhdan tahfungte (1:5-16)
- A. Nuncan ziaza phami i tuh i (1:5-8)
- B. Sanghnak dikcang naimi i tuh (1:9-10)
- C. Thuzirh diklote kham ben tuh (1:11-16)
Hliakhlaih hnakte:
1:1-4 Paul in sanghnak bangdun a naitu Ṭitas hnenah lai kuathnak thu hmaihoi ngan i.
Paul heh Pathian inlaivum sem hlan in a tumtekhnak lar ruaizo hnak thu[1] phuang tuhin rilhnak i. Ciatihin, sanghnak bangdun a naitu Ṭitas hnenah Paul in lai kuat i.
1:1-4 songai thupui in ruatphate:
1:1 Paul nunhnak ai ruahsanhnak: Paul heh Pathian in ril ai a tumtekhnak tu:
- Pathian ai rilhnak minungte sanghnak kho ruai tuhin, le (1:1)
- Kin biahnak (Jesuh sanghnak) thutak songah hoi tuhin ril (1:1).
1:2 Paul ai sanghnak hampui (1:2): Ciami biakhnak tu “kumkhua nunhnak umlamhnak” vumah ham bir (1:2a).
- Ciami nunhnak tu laivum semhlan in Pathian ai tumtek ciahnak i ai (1:2b),
- a can khim fangin lar ruai i (1:3a).
1:3 Paul ai naper (1:3): Ciami nunhnak thu phuang tuhin i hnenah pervo i pe ai (1:3b),
- Pathian thupe hnak bangin phuang i(1:3b).
1:5-16 Pawlpui upa ril tuhdan tahfungte:
1:5 Khua cangah pawlpui upa dah vivo tuh.
1:6-8 Nuncan ziaza phami i tuh i.
- Mawhhlukpha umlo mi i tuh
- Nupui pakhat lek naimi i tuh
- Fate heh mi nunpha, sangtumi i tuh.
- Mihngal le mi thincom ituhlo
- Paisa duhhammi i tuhlo
- Mah lala ukdun ben tuh
- Mikhual sikthiam tuh
- midikcang, le ziaza pha mi
- suupbenhnak naimi
1:9-10 Pawlpui upa pertu tuhte ai sanghnak
- Sanghnak bangdun in rinsan talk tuh,
- Kin zirhnak thupom, khongai naimi
- thudik a el tute khai, a diklo zia larruai ben tuh.
1:11-16 Thuzirh diklote kham ben tuh
- Thuzirh diklo kham tu (v. 11).
- Thuzirh diklo te hau tu lai sanghnak dik a nai tlang tuhin (v. 13).
- Ciami thuzir diklo, a zirh tute tu a mahte lala ling dunlo i (v. 16). Cf Mark 7;6 – 13
[1] Jesuh Khrih thawm in nunaohnak bawn tuh thu rel nuamhnak i. Laivum semhla pah, Jesuh Khrih thawm in Pathian ai tumtekhnak thu heh, (Efesa 1:9-11; Kolose 1:15-20; Thuphuan 13:8), hemi Bible te ah zirbet thil i.