Ruth 4 | Boaz le Ruth in fapa Obed nai

Laingantu | Saya Henry T. Conzo
Date | 14 May 2025
Boaz le Ruth in fapa Obed nai (Ruth 4)

4:1-12 Boaz in Elimelech songkhat nongdeuhpa khua upate hmaiah a Elimelech ai lao heh aisu in ṭantuh? Tihnak thu relfel tlang: Ruth khanpui 3 songah Boaz in Ruth heh nupui tuh in hoituhin thutiam bawn i (Ruth 3:11). Ikhalselai, velkhat pah in hoilo ai, amahte Hebrew nunphung bangin bawnsio i.[1] Khuasong mite le khua upate taikhawm tlanghnak hmunah Boaz in Elimelech ai songkhat pa heh to ruai ve i (Ruth 4:1-2).[2] Hetaai, “Khuasong mite tawkdun hmun khuasuah”  tihnak thu khua lut hmun, khua hauka a tinuamhnak i. NIV., ah The town gate, tiin um i. Ciami khuahauka ai taikhawmhnak hmun heh khua upa thurel cattute, mi thupuite taikhawmhnak hmun i ai, thuharsa relcat hmun, thubuai um ilekhaw dikcang lairelhnak thawn thurel cat hmun i, tiin Ruth laibu relfianghnak songah um i.[3] Khuasong mite le khua upate hmai ah Elimelech songkhat nong deuhpa heh Boaz in, “Elimelech ai hluphnak lao heh zuar i. Ciami lao tlan thiltuh in nangmah heh a hmasa i si” tiin, zawt i. Elimelech songkhat nong deuhpa in khai lao heh tlan tuh in lung khim i (Ruth 4:4). Boaz in Elimelech songkhat amah hnak in nongdeuh pa hnenah hebangin a zawthnak tu, “Israel miphun pakhatkhat a farah manin a lairam zuar kul dinhmun um ilekhaw amah songkhat nongber in tlan tuh i” tiin, Moses Dan ah um manin i (Suangbawi Laibu 25:25). Profet Jeremiah laibu songah Shallum ai fapa Hannamel in lao ram zuar nuam manin Moses Dan bangin tawlrel ai, amahte songkhat nongber Jeremiah heh ciami lao ram lai ruai i (Jeremiah 32:6-7).  Boaz in Elimelech songkhat nongdeuh pa heh, Elimelech lao ram laituh ian rello ai, Moses Dan bangin songkhat pervo hmuahhmuah lang semkhim siotuh in rel bet i. Boaz in relnuam hnak tu, “Elimelech ai lao ram lai ilesi, a thizo mi Elimelech fapa ai nupui Ruth khai heh nupui tuh in hoi cih na kul tuh i”, a tinuam hnak i (Ruth 4:5). Boaz in ciatihin a tihnak tu Hebru miphunte bawndan i. Moses Dan ah, “Unau hnih hmunkhat ah um kawm ai pakhat tu fapa nai loin thi lekhaw a nupui heh a songkhat siarlo pasal dang nai thil tuh lo i; a pasal unau pa in hoi tuseh.” tiin, um i (Danpesalhnak 25:5). Elimelech songkhat nong deuhpa in lao ram tu lai nuam khalselai, a thizo mi Elimelech fapa ai nupui Ruth heh nupui tuhin hoituhtu nuamlo i. Ciamanin, a kedawl heh ciami lao a tlannuamtu, Boaz hnenah pe i (Ruth 4:6-8). Pathian in Moses hnenah Israel mite ai hluntuh hnak Dan a pehnak songah, “A unau a thizo tu hrangah pervo lang nuamlo in, a hlumhnak a nupui hoi nuamlo ilekhaw, ciami a thizomipa ai nupui in a unau hrang ai pervo a lang nuamlotupa ai kedawl heh khua upate hmaiah langsak tuhai, ‘A unau hrangah fa nai nuamlo tu’ tiin, mualpho ruai tuh, tiin, Hebru nunphung danah um i (Danpesalhnak 25:9). Elimelech songkhat nongdeuhpa in khai heh amahte nunphung dan bangin unau songkhat hrangai pervo a lang thillohnak larruaihnak ah a kedawl heh Boaz (Amah ca pervo lang bentu) hnenah pe i. Ruth laibu songai le Moses pehnak Dan songai Israel mite hluntuhhnak nunphung dan in kedawl apdun dan heh bangdun cekcilo bangin um i. Ikhalselai, “a sullam tu bangdun i” tiin, ngaisung thil ising. Ruth laibu 4:7 songah, “Lao laitu tuh in unau songkhat pervo semkhim in a lang nuamlohnak manin kedawl pedun i” ti heh ling thil ising. Ciatihin, Boaz in Ruth heh amahte nunphung dan bangin nupui tuhah hoi i (Ruth 4:9-10). Hetaah, thupui ngai in ruatpha pahnih um i. (1) Boaz in Elimalech thilrite heh khua upate lingpuihnak hmaiah dikcang ngai in tlan i. “Elimelech ai fapate Chilion le Mahlon ai thilri le a laoramte heh Naomi hnen in tlanzo ing, tun ningmah heh thu lingpuitute i si” tiin, ti i.  (2) Boaz in Ruth heh, “A thizomi Mahlon ai nupui Ruth heh i nupui ah cang i hnang,” tiin, dikcang ngai in a nupui ah cangruai i. Ciatihin, Ruth heh dikcang ngai in Elimelech innsang songtel ah vo nai ruai cih i. Ciaheh khua upate lingpuihnak in lungkhim tlang i. Khua upate, khua hauka ai a taikhawmtute in Boaz ai relhnak (a cungai kin larruaihnak thupuite pahnih), heh, “I, lingpuitute i ing,” tiin lungkhimhnak larruai i. Cen, Ruth heh, “Jacob ca ai fate tampui a cawitu, Rachel le Leah bangin Bawipa’n bawn tuseh,” tiin hmuifu petlang i (Ruth 4:11). Khua upate ai hmuifu pehnak ponfangte ngaihven ilesingkhaw, “Judah le Tamar fapa, ‘Perez te innsang bangin’ he nupangnu (Ruth) songin Pathian ai ning pe tuhhnak fate heh ning innsang mawi ruaitu ah cang tu seh” tiin, hmuifu pe tlang i (Ruth 4:12).

Thupui in ruatphate: Khua upate in Boaz le Ruth te innsang hmuifu a pe fangin Judah le Tamar innsang telh kherkher heh, “Ruth laibu ngantu in zaitu tumtekhnak in ngan?” ti heh ruatpha tamngai um i. Ruth 4:1-12 songah thupui ngai in thu pahnih larruai i. Khua upate in Moab nupang Ruth heh Israel miphun Elimelech innsang songtel i hnak heh dikcang ngai in lingpui tlang ai lungkhim pui tlang. Cen, ciami Ruth heh Jacob tesin fate a cawi sahtu, Rachel le Leah bangin Bawipa’n hmuifu pe tuseh, tiin, khua upate le khua hauka ai taikhawmhnak ah a teltute in hmuifu pe tlang i.

4:13-16 Khuasong mite in Naomi heh angpui tlang: Boaz in Ruth heh amah  inn ah tlungpui i. Ciatihin, Ruth heh naupai i (Ruth 4:1). Boaz le Ruth te hoi dunhnak ah a thizomi Elimelech innsang heh a miphun lakah le a khua songah tel tuh hlenhnak thu heh thupui ngai in larruai i. Ciamanin, Boaz le Ruth in nai tuhhnak nauneu heh Elimelech innsang ah Pathian hmuifu siar tlang tiin, ruat thil i. Cen, Boaz le Ruth in nauthar naikom ai a khuasong mite in Naomi sawn heh ang pui tlang ai Ruth heh aan tlang tlang i (Ruth 4:14-15). Nau hming bawn ai, “Naomi in fapa naizo i” tiin, Naomi heh angpui tlang i (Ruth 4:17). A khuapuite in angpuihnak, aanhnak, le thangphathnak ponkate songah Boaz hming tello i. Ciatihin, Boaz le Ruth in naihnak nauneu tu Naomi in kilkhawl i (Ruth 4:16).

4:17-23 Nau hming heh Obed tiin bawn i. Obed tu kumpibawi David ai pu (grandfather) i: Boaz le Ruth te in naihnak nauneu heh Obed tiin hming pe i. Cen, Naomi in fapa naizo i tiin amahte hmuhnak hmuah rel i (Ruth 4:17). A cungah kin nganzo bangin, Ruth in tehnak fa heh Naimo in fapa naizo i tiin, Naomi sawn heh angpui tlang i. Ciaheh, Elimelech insang in Pathian hmuifu cohnak heh thupui ngai in larruai i. Obed tu Jesse ai pa i. Jesse tu kumpibawi David ai pa i (Ruth 4:18-23). Kumpibawi tesinfa heh Jesuh i. Bible songah Pathian heh minung thuanthu hmangin naper de i. Israel thuanthu sik ilesingkhaw, sankhat hnua sankhat, miphunte ai tesinfate heh hmang vivo in Pathian in naper i. Bible san thuanthu, sankhat hnua sankhat thil canghnakte heh ruahsan nailo in cangsuak bialbohnak ilo i.[4] Pathian ruahsan hnak ciang i. Paul Enns in, Pathian heh minungte san thuanthu hmangin phuang (reveal) dun i, tiin, ti i.[5]

Ruth laibu tumtekhnakte:

1) Ruth ai sanghnak: Ruth laibu songah Moab nupangnu Ruth ai Sanghnak heh thupui in larruai nuamhnak i. Ruth heh a ram, a miphun, a nunphung, le a biahnak te hlumsio in a nungmi Pathian biatu ram ah feh in: Ciami ram heh a ram, ciami miphun heh a miphun, amhte nunphung heh a nunphung, amahte biahnak Pathian heh a Pathian, tiin, a cosang i. Ruth laibu ngantu in Ruth ai Sanghnak heh thupui ngai in larruai i.

2) Hlaidan nailo Pathian: Pahnihhnak hlirdan tu, hlaidan nailo Pathian ihnak thupui ngai in larruai i. Moab nupang Ruth heh Pathian rilhnak miphun ilo ai, Pathian biatu miphun khai ilo i. A cunglam ah kin nganzo bangin Moab miphun heh Pathian in kom sianglohnak miphun ah tel thai i.[6] Moab nupang Ruth heh Pathian rilhnak miphun ilo khalselai, a ihnak hmuahhmuah hlumsio in Pathian biatu miphun ah thunlut dunhnak heh Pathian in cosang thotho i. Judah heh kumpibawi cangtuh in hmuifu cotu i (Sempanhnak 49:10). Ruth heh Pathian  rilhnak miphun ilo khalselai, Kumpibawi David suahkehtu nu ah cang i (Matthai 1:5). A nung Pathian heh a rilhnak Israel miphun ilo ta’n khai amah a sangtu mi hmuahhmuah heh hlaihdan nailo in cosang thotho i, ti heh Ruth laibu in thupui ngai in larruai fawn i.

3) David heh Judah tesinfa i: Pathumhnak hlir dan ah, Ruth laibu ngantu in, “Kumpibawi David suahkehhnak heh Judah le Tamar te ai tesinfa ihnak” heh thupui ngai in larruai fawn leh thio i. Jesuh Khrih heh kumpibawi David ai tesinfa i. Ruth laibu tumtekhnak hlirdan phunthum kin larruai zohnak songah, pathumhnak hlirdan heh Ruth laibu relfianghnak (commentary) ngantu tamsawn in reltlang ve i. Ruth laibu songai thute ngaihven ilesingkhaw a cungai kin larruai zohnak laibu tumtekhnak hlirdan phunthum heh huaptelh sio i. Ruth laibu khanpui 3 le 4 songah, Hebrew nunphung heh thupui ngai in hlun ai nupui naidunhnak thu i. Ciaheh, Ruth laibu ngantu tumtekhnak hlirdan pathum kin larruai zohnak songah a pathumhnak hlir dan thawn nong dunber, tiin ngaisung thil  i.


[1] Boaz heh Ruth tawkdundan heh amahte nunphundan heh thupui ngai in lar i, tihnak thute heh a cungah khai nganzo ising.

[2] “Elimelech ai songkhat pa”, a tinuam hnak tu, amah Boaz hnakin songkhat nongdun deuh tinuam hnak i.

[3] Huey, F.B. Jr.  “Ruth,” in The Expositor’s Bible Commentary: Deuteronomy, Joshua, Judges, Ruth, 1 & 2 Samuel, ed. Frank E. Gaebelein, vol. 3 (Grand Rapids, MI: Zondervan Publishing House, 1992).

[4] Morris, Leon  “Ruth,” in Judges and Ruth, an Introduction and Commentary, (Intervarsity Press, 1968).

[5] Enns, Paul I. The Moody Handbook of Theology, Revised and expanded., (Moody Publisher, 2014).

[6] Pathian in Israel mite heh miphun dang thawn komdun sianglo hnak thu te heh hemi laibu songah a cung deuh lamah nganzo ising. Luatsuakhnak laibu 34:12-16; Mipumsiarhnak laibu 25:1-5, 31:16; Danpesalhnak 7:1-6 te songah khai siar thil i. Cen, Thukhantute laibu khanpui 2:1-3, 3:6-7 songah khai siar bet vivo thil i.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *